İran’da İbrahim Reisi’nin 19 Mayıs’ta geçirdiği helikopter kazasında ölmesi sonucu düzenlenen Cumhurbaşkanı seçimini kazanan Mesud Pezeşkiyan, Tehran Times internet sitesi için “Yeni dünyaya mesajım” başlıklı İngilizce bir makale kaleme aldı. Pezeşkiyan, yazısında, nasıl bir dış politika izleneceğinin de sinyallerini verdi.
‘GİDİŞATTAN MEMNUN OLMAYAN GENÇLER DE DAHİL OLMAK ÜZERE…’
Seçimlerin ‘rekabetli, barışçıl ve usulünce’ yapıldığını belirten Pezeşkiyan, ‘belirli hükümetlerdeki bazı “İran uzmanlarının” imalarının da böylelikle boşa çıkarıldığını’ savundu. Pezeşkiyan ‘bu istikrarın ve seçimlerin onurlu bir şekilde gerçekleştirilmesinin dini lider Ayetullah Ali Hamaney’in idrakinin ve güçlükler karşısında halkın iktidarın demokratik bir şekilde el değiştirmesine olan bağlılığının altını çizdiğini’ kaydetti.
İki tur halinde gerçekleştirilen seçim yarışı sırasında ‘ulusal birliği ve dünya ile yapıcı bir etkileşimi’ büyütme yoluna gittiğini anlatan İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan, ‘nihayetinde aralarında genel anlamda gidişattan memnun olmayan genç kadın ve erkekler de olmak üzere sandıkta vatandaşların güvenini kazandığını’ belirtti.
‘TÜM ÜLKELERLE İLİŞKİLERDE DENGE YARATACAĞIZ’
Yönetiminin ‘İran’ın ulusal itibarına ve tüm şartlar altında uluslararası prestijini korumaya bağlılığın rehberliğinde’ olacağını kaydeden Mesud Pezeşkiyan, İran’ın dış politikasının ‘itibar, hikmet ve ihtiyata dayandığını’ ve bu devlet politikasının cumhurbaşkanı ve hükümetin sorumluluğunda olduğunu belirterek ‘bu amacı yerine getirmek için mevkisinin getirdiği tüm yetkiyi kullanma niyetinde olduğunu’ söyledi.
Pezeşkiyan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bunlar göz önünde bulundurularak, yönetimim, tüm ülkelerle ilişkilerde denge yaratarak, ulusal çıkarlarımız, ekonomik kalkınma, bölgesel ve küresel barış ve güvenlikle ilgili gerekliliklerle tutarlı bir şekilde, fırsatların yön verdiği bir politika izleyecek. Bu doğrultuda, gerilimleri azaltmak için gösterilecek samimi çabaları içtenlikle karşılayacağız ve iyi niyete iyi niyetle karşılık vereceğiz.”
TÜRKİYE MESAJI: ‘TİCARİ İLİŞKİLER, ORTAK GİRİŞİMLER…’
Pezeşkiyan, yönetimi sırasında ‘komşularla ilişkilerin güçlendirilmesinin önceliklendirileceğini’ belirterek, ‘tek bir ülkenin diğerleri üzerinde hegemonya ve egemenlik kurduğu bir sistemden ziyade “güçlü bir bölge” oluşturma’ yolunun izleneceğine işaret etti. “Komşu ve kardeş ülkelerin değerli kaynaklarını yıpratıcı rekabetlere, silahlanma yarışlarına ya da bir başkasını haksız bir şekilde kontrol altında tutmaya harcamaması gerektiğine güçlü bir şekilde inanıyorum” diyen Pezeşkiyan, Türkiye hakkında ise şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye, Suudi Arabistan, Umman, Irak, Bahreyn, Katar, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve bölgesel örgütlerle ekonomik bağlarımızı derinleştirmek, ticaret ilişkilerimizi geliştirmek, ortak girişim yatırımlarını teşvik etmek, ortak sınamaları ele almak ve diyalog, güven inşa etme ve kalkınma için bölgesel bir çerçevenin oluşturulmasına doğru hareket etmek için sabırsızlanıyoruz.”
‘İSRAİL, BUGÜNE KADAR APARTHEİD REJİMİ OLMAYI SÜRDÜRDÜ’
İsrail’in 1979 yılındaki ‘Devrim’in ardından ‘uluslararası hukuka ve temel insan haklarına saygı’ saikleriyle ‘iki apartheid rejimi’ olarak İsrail ve Güney Afrika ile ilişkilerini kestiğini anlatan İran’ın seçilmiş Cumhurbaşkanı, Gazze’ye saldırılarını sürdüren İsrail’in ‘halen bir apartheid rejimi olduğunu’ ve buna bir de Gazze’deki ‘soykırımı’ eklediğini kaydetti.
İsrail’in işgal, savaş suçları, etnik temizlik, yerleşim inşası, nükleer silah bulundurma, yasadışı ilhak ve komşularına karşı saldırganlık gibi eylemlerde bulunduğunu söyleyen Pezeşkiyan, ilk önlem olarak tüm komşu Arap ülkelerini Gazze’de kalıcı ateşkese öncelik vermek üzere tüm siyasi ve diplomatik nüfuzlarını kullanmaya çağıracağını belirtti.
‘ÇİN VE RUSYA, ZOR ZAMANLARDA YANIMIZDA DURDU’
Çin ve Rusya’nın ‘zor zamanlarda tutarlı bir şekilde İran’ın yanında durduğunu’ söyleyen Pezeşkiyan, “Bu dostluğa derinden bir değer veriyoruz” ifadelerini kullandı. İran’ın Çin’in yanı sıra Rusya ile olan işbirliğini de geliştirme yoluna gideceği mesajını veren İran’ın yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, 2 yılı aşkın süredir devam eden savaşa atıfla, ‘Rusya ve Ukrayna halklarına barış için çabalayacaklarını’ ve ‘bu hedefin yerine getirilmesini amaçlayan girişimlere etkin bir şekilde destek vermeye hazır olduklarını’ kaydetti.
‘AVRUPALI GÜÇLER BUNU KABUL EDERSE…’
“İran’ın Avrupa ile ilişkilerinin iniş çıkışları olmuştur” diyen Pezeşkiyan, ABD’nin Mayıs 2018’de Ortak Kapsamlı Eylem Planı’ndan (JCPOA) çekildiğini hatırlatarak, Avrupa ülkelerinin anlaşmayı kurtarmak ve ABD’nin ‘hukuksuz ve tek taraflı yaptırımlarının ülke ekonomisi üzerindeki etkilerini azaltmak için 11 taahhütte bulunduğunu’ kaydetti.
Avrupa ülkelerinin bu taahhütlerden caydığını ancak makul olmayan bir şekilde İran’dan JCPOA’da belirtilen tüm yükümlülüklerini tek taraflı olarak yerine getirmesini beklediğini söyleyen Mesud Pezeşkiyan, “Bu yanlış adımlara rağmen, karşılıklı saygı ve eşit muamele temelinde ilişkilerimizi doğru bir yola koymak için Avrupa ülkeleriyle yapıcı bir diyaloğa girmeyi bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
“Avrupa ülkeleri, İranlıların hakları ve onurları artık görmezden gelinemeyecek gururlu bir halk olduğunu fark etmeli” diyen Pezeşkiyan, Avrupalı güçlerin bu gerçeği kabul etmesi halinde İran ve Avrupa arasında pek çok işbirliği alanı olduğuna dikkat çekti. Pezeşkiyan, bu işbirliği fırsatları arasında ekonomik ve teknolojik işbirliği, enerji güvenliği, geçiş rotaları, çevre, terör ve uyuşturucu kaçakçılığı ile mücadele ve mülteci krizini saydı.
PEZEŞKİYAN’DAN ‘AÇIK DAVET’
Yazısında ABD’ye de değinen İran’ın seçilmiş Cumhurbaşkanı, ABD’nin ekonomik bir savaş yürüterek ve Kasım Süleymani’yi öldürerek ‘düşmanlıkları tırmandırdığını’ belirtti. ABD ve Batılı müttefiklerinin ‘bölgedeki ve ülkedeki gerilimleri azaltmak ve yönetmek konusunda tarihi bir fırsatı kaçırdığını’ söyleyen Pezeşkiyan, “İran’ın savunma doktrininde nükleer silahların olmadığını vurgulamak ve ABD’ye, geçmişte yaptığı yanlış hesaplardan ders alma ve politikasını buna göre yön verme çağrısında bulunmak istedim” dedi.
Mesud Pezeşkiyan, dün yayınlanan makalesine şu sözlerle son verdi: “İran halkı, haklarımızda, itibarımızda, bölgede ve dünyada hak ettiğimiz rolde ısrar ederken uluslararası alanda güçlü bir şekilde yapıcı bir etkileşimin peşinde olmam için bana güçlü bir yetki verdi. Bu tarihi çabada bize katılmak isteyenlere açık bir davette bulunuyorum.”
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)
